Nếu bạn đã từng xem biểu đồ tiền điện tử và tự hỏi tại sao giá đột nhiên tăng hoặc giảm mạnh – và tại sao mọi người thường cảm thấy như đang ăn mừng hoặc hoảng loạn cùng một lúc – thì bạn không đơn độc. Rất nhiều quyết định trong thế giới tiền điện tử được thúc đẩy bởi cảm xúc. Đó chính xác là những gì Chỉ số Sợ hãi và Tham lam Tiền điện tử cố gắng nắm bắt: tâm trạng của thị trường, được diễn dịch thành một con số đơn giản.
Chỉ số này cho điểm từ 0 đến 100. Số 0 có nghĩa là thị trường đang bị nỗi sợ hãi cực độ kìm kẹp. Số 100 có nghĩa là thị trường đang chạy theo lòng tham tột độ. Hầu hết các ngày, con số này nằm ở đâu đó giữa hai con số đó. Nhưng khi nó dao động đến một trong hai thái cực, đó là lúc mọi người bắt đầu chú ý nhiều hơn.
Nó hoạt động thế nào?
Thoạt nhìn, Chỉ số Sợ hãi và Tham lam có vẻ như là một phỏng đoán theo cảm tính – nhưng thực ra nó dựa trên dữ liệu thực tế. Có một vài phiên bản khác nhau của chỉ số này, tùy thuộc vào trang web bạn đang kiểm tra. Hầu hết chúng sử dụng hỗn hợp các tín hiệu chính để đo lường tâm lý thị trường, thường lấy từ năm nguồn chính, mỗi nguồn tiết lộ một khía cạnh khác nhau về cảm nhận của mọi người. Sau đây là cái nhìn nhanh về những gì thường có trong hỗn hợp:
- Biến động : Biến động giá lớn, đột ngột thường khiến mọi người lo lắng. Nếu giá Bitcoin giảm mạnh, đó được coi là dấu hiệu của sự sợ hãi. Mặt khác, tăng trưởng ổn định, ít biến động có thể mang lại cảm giác bình tĩnh – hoặc nhàm chán, tùy thuộc vào người bạn hỏi.
- Động lực và khối lượng thị trường : Khi giá tăng và nhiều người mua, điều đó thường được coi là dấu hiệu của lòng tham ngày càng tăng. Chỉ số này so sánh khối lượng giao dịch và giá cả ngày hôm nay với mức trung bình của một hoặc hai tháng trước.
- Phương tiện truyền thông xã hội : Cái này là về tiếng ồn. Chỉ số theo dõi tần suất Bitcoin được đề cập và mức độ tương tác mà các bài đăng đó nhận được. Sự gia tăng đột ngột trong tiếng nói chuyện thường ám chỉ những cảm xúc mạnh mẽ – phấn khích hoặc hoảng loạn.
- Sự thống trị của Bitcoin : Nếu mọi người bắt đầu chuyển hướng trở lại Bitcoin và tránh xa các đồng tiền khác, điều đó thường có nghĩa là họ đang trở nên thận trọng hơn. Điều đó được ghi nhận là nỗi sợ hãi. Khi họ bắt đầu khám phá các khoản đầu tư rủi ro hơn một lần nữa, điều đó được coi là dấu hiệu của lòng tham.
- Google Trends : Ngay cả các thuật ngữ tìm kiếm cũng quan trọng. Nếu nhiều người đột nhiên tìm kiếm trên Google những thứ như “tôi có nên bán Bitcoin của mình không” hoặc “tiền điện tử sụp đổ”, điều đó cho thấy nỗi sợ hãi. Nhưng nếu nó giống như “làm thế nào để mua Bitcoin nhanh chóng”, điều đó cho thấy lòng tham đang kiểm soát.
- Khảo sát: Phiên bản Alternative.me của chỉ số cũng sử dụng các cuộc khảo sát để thu thập ý kiến từ cộng đồng tiền điện tử. Các cuộc thăm dò này cung cấp cái nhìn sâu sắc trực tiếp về cảm nhận của các nhà đầu tư. Tuy nhiên, phần dữ liệu đó hiện đang tạm dừng.
Cách đọc điểm
Con số bạn thấy – dù là 15 hay 88 – không chỉ là một nhãn. Đó là bức ảnh chụp nhanh cảm xúc tập thể. Sau đây là cách thang đo thường được chia nhỏ:
- 0–24: Sợ hãi tột độ
- 25–44: Sợ hãi
- 45-55: Trung lập
- 56–74: Lòng tham
- 75–100: Lòng tham tột độ
Nỗi sợ hãi tột độ thường xảy ra khi giá giảm nhanh, và có thể cảm thấy như bầu trời sắp sụp đổ. Nhưng trớ trêu thay, một số nhà giao dịch lại coi đó là thời điểm tốt để mua – giả sử mọi người khác đang bán trong hoảng loạn. Khi chỉ số ở mức tham lam tột độ, điều đó có thể báo hiệu rằng giá đang quá nóng và có thể sắp có sự điều chỉnh.
Nó thực sự hữu ích cho điều gì
Chỉ số Crypto Fear and Greed không phải là phép thuật. Nó không nói lên tương lai. Nhưng nó vẫn là công cụ có thể giúp các nhà đầu tư lùi lại một bước và suy nghĩ.
Nó thực sự tốt trong việc cho thấy thị trường đang cảm xúc như thế nào ngay lúc này – và liệu mọi người có đang lý trí hay không. Điều này có thể giúp một số nhà đầu tư tránh bị cuốn vào hành vi của đám đông. Nếu chỉ số đang cho thấy lòng tham cực độ, có lẽ đã đến lúc chốt lời hoặc ít nhất là không nên tham gia tất tay. Nếu đó là nỗi sợ hãi thoáng qua, có lẽ nên hỏi liệu thị trường có đang phản ứng thái quá không.
Những hạn chế bạn nên biết
Mặc dù hữu ích, nhưng chỉ số này không hoàn hảo. Trước hết, nó hầu như hoàn toàn dựa trên các loại tiền điện tử lớn. Vì vậy, mặc dù được gọi là Chỉ số Sợ hãi và Tham lam “Tiền điện tử”, nó không phản ánh tâm trạng xung quanh mọi dự án hoặc mã thông báo.
Nó cũng chỉ xem xét dữ liệu công khai. Điều đó có nghĩa là những thứ như mua của tổ chức hoặc giao dịch tư nhân không hiển thị trong điểm số. Và vì nó cập nhật một lần một ngày, nên nó có thể chậm hơn so với tin tức nóng hổi hoặc diễn biến nhanh.
Có lẽ quan trọng nhất là con số này dựa trên những gì đã xảy ra . Nó có thể cho bạn biết mọi người đang cảm thấy thế nào vào lúc này, nhưng không thể dự đoán họ sẽ làm gì vào ngày mai.
Vậy thì… Bạn có nên sử dụng nó không?
Chỉ số này có thể đặc biệt hữu ích trong những khoảnh khắc khi cảm xúc bắt đầu lấn át. Đây là cơ hội để dừng lại, lùi lại một bước và thực sự tự hỏi điều gì đang hướng dẫn quyết định của bạn. Bạn mua vì đã nghiên cứu hay vì sợ bỏ lỡ? Bạn bán vì lý do thực sự hay chỉ vì mọi người khác đều làm vậy?
Một số nhà giao dịch xây dựng nó thành thói quen của họ. Ví dụ, họ có thể quyết định mua nhiều hơn khi chỉ số chạm đến mức sợ hãi cực độ – và bán một phần khi nó cho thấy lòng tham cực độ. Nó không phải là hoàn hảo, nhưng nó có thể giúp kiểm soát cảm xúc.
Bây giờ chúng ta đang ở đâu?
Gần đây, tâm trạng trên thị trường không mấy vui vẻ. Những lo ngại liên tục về chiến tranh thương mại, kết hợp với giá giảm ở cả tiền điện tử và cổ phiếu truyền thống, đã khiến Chỉ số Sợ hãi và Tham lam tiền điện tử duy trì dưới 50 trong gần như cả tháng. Điều đó khiến chỉ số này rơi vào vùng sợ hãi – và duy trì ở đó lâu hơn nhiều so với dự kiến của nhiều người.
Vào cuối tháng 2, chỉ số thậm chí còn giảm xuống còn 10. Đó là mức độ sợ hãi cực độ chưa từng thấy kể từ tháng 6 năm 2022. Đối với một số người, nó giống như tiếng còi báo động. Bitcoin đã trượt khỏi mức cao gần đây và có cảm giác hoảng loạn thực sự ở một số góc của thị trường. Những lời bàn tán về sự sụp đổ lại bắt đầu nổi lên.
Những người khác chỉ ra rằng mặc dù chỉ số đang la hét nỗi sợ hãi, Bitcoin vẫn giữ vững quanh mức 80.000 đô la – một con số mà chỉ vài tháng trước đó có vẻ như là một điều viển vông. Theo quan điểm đó, chỉ số tâm lý thấp không phải là dấu hiệu của sự yếu kém, mà là dấu hiệu của khả năng phục hồi. Rốt cuộc, nếu Bitcoin có thể duy trì ở mức này trong khi thị trường cảm thấy lo lắng, điều gì có thể xảy ra khi sự tự tin quay trở lại?